واکاوی نقش تحقیق وتوسعه و حجم واردات بر بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی درایران

بر اساس دیدگاه اقتصاددانان توسعه، در نظریه های رشد نوین اقتصادی بهره وری کل عوامل تولید علاوه بر اینکه تحت تاثیر هزینه های تحقیق و توسعه داخلی است، بلکه به میزان انباشت تحقیق و توسعه در کشورهای طرف تجاری و حجم وارداتاز آنها نیز بستگی دارد.بر اساس نتایج این پژوهش بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران نیز به مخارج تحقیق و توسعه داخلی و مخارج تحقیق و توسعه طرف های تجاری و نیز حجم وارداتوابسته است. برای این منظور مدل بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی با رهیافت مدلهای رگرسیونی خود توضیح برداری با وقفه های گستردهو به کمک مجموعه سری زمانی سالهای 1389- 1360 تخمین زده شد. نتایج حاکی ازآن است که اثر مخارج سرمایه گذاری در تحقیق و توسعهبومی بر بهره وری کشاورزی ضعیف تر از انباشت سرمایه تحقیق و توسعه طرف های تجاری در این بخش است. در این پژوهش متغیر واردات کالاها و نهاده های واسطه ای بخش کشاورزی دارای تأثیر مثبت و معنی دار بر بهره وری کل عوامل تولید کشاورزی در بلند مدت است. شرایط آب و هوایی نیز بعنوان نماد بارندگی دارای تاثیر مثبت بر بهره وری کل عوامل تولید کشاورزی است. بر اساس نتایج این مدل پیشنهاد می شود که سهم قابل توجهی از تولید ناخالص ملی به تحقیقات بومی بخش کشاورزی اختصاص یابد. علاوه بر این لازم است که واردات بخش کشاورزی بیشتر از کشورهای با حجم تحقیق و توسعه بالاتر انجام گیرد تا با جذب و بومی نمودن کالاهای واسطه ای بتوان حجم بهره وری را در این بخش ارتقاء داد.